Listening

در این مطلب ضمن ارائه ۵ ترفند برای تقویت listening یا مهارت شنیداری زبان انگلیسی، بهترین روش شناخته شده و همچنین موانع و مشکلات زبان آموزان برای درک شنیداری انگلیسی در فیلم یا مکالمات را بررسی میکنیم.

خلاصه آنچه در این مطلب می‌خوانید:

چرا درک شنیداری زبان انگلیسی یا سایر زبان‌ها دشوار است؟

چگونه بر دشواری‌های لیسنینگ انگلیسی چیره شویم؟: اولین و بهترین روش تقویت listening یا مهارت شنیداری انگلیسی

چند ترفند رایج برای تقویت listening

۵ ترفند برتر برای تقویت مهارت listening انگلیسی

چرا درک شنیداری زبان انگلیسی یا سایر زبان‌ها دشوار است؟

اغلب زبان آموزان برای اولین  زبان را در موسسه های زبان با کتاب ها و متدهای مختلف و یا حتی با کتاب، نوار کاست و سی دی های خودآموز زبان فراگرفته‌اند. لذا درک آنچه شاید در محیط واقعی و طبیعی نظیر برنامه های تلویزیونی، سریال  و فیلم هایی که به زبان انگلیسی هستند می‌شنوند خیلی برایشان راحت نیست. چرا؟!…

۱- تفاوت کلمات و اصطلاحات spoken English با منابع استاندارد زبان انگلیسی

مردم در گفتار انگلیسی یا spoken English (یا حتی گفتار فارسی ، فرانسوی، ترکی و هر زبان دیگری)، بویژه در موقعیت های غیر رسمی، مشخصاً از کلمات و عبارات و اصطلاحات خاص و عامیانه همچون slang نیز استفاده می کنند، در بین کلمات یا جملات شان از آواها و حروف ندا (exclamation) همچون um ، hmm و uh و … استفاده می کنند و یا کلماتی همچون that را در جملات ربطی حذف می کنند. آنچه در کتابها و منابع آموزش زبان انگلیسی یا هر زبان دیگری می آید proper English یا زبان معمول  است.

قاعدتاً حتی قویترین منابع آموزش زبان بویژه textbookها و کتابهای استفاده شده در کلاسهای زبان نمیتوانند بیشتر از حد مشخصی گفتگوها و اصطلاحات مختلف را پوشش دهند هم از نظر کمیتی (بدلیل زیاد بودن این اصطلاحات در موقعیت های مختلف) و هم  به لحاظ کیفی.

۲- Connected Speech: تلفظ کلمات و ادغام‌هایی که در گفتار انگلیسی صورت میگیرد.

تلفظ کلمات مستقل با تلفظ آنها زمانی که پشت سرهم در یک جمله به زبان می آیند متفاوت است. گفتاری که به واسطه آن کلمات پشت سر هم می آیند و بنوعی گویی به یکدیگر متصل شده و متفاوت تلفظ میشوند connected speech می‌گوییم. لذا مهارت شنیداری شما یا هرکسی که به حضور در کلاسهای معمول زبان انگلیسی بسنده کرده و با همین روال به فراگیری زبان انگلیسی پرداخته در این مورد نیز ضعیف بوده و وقتی برای اولین بار چنین گفتارهایی نظیر جمله زیر را می شنوید متوجه گفته مخاطب یا بازیگر فیلم و سریال مورد علاقه یا هر سخنگوی انگلیسی زبانی نمی‌شوید.

۳- Topic یا موضوعات و موقعیت هایی که در زبان انگلیسی خیلی برای شما آشنا نیست.

در گفتگوها معمولاً صحبت و گفتار افراد تنها حول یک موضوع خاص نیست و برخی از موضوعات تخصصی و غیر عمومی هستند و هیچ منبع آموزشی از کلاس و کتاب گرفته تا وبسایت یا سایر سرویس های آموزش زبان (همچون صفحه اینستاگرام آموزش کاربردی زبان انگلیسی)، نمیتوانند شما کاملاً را برای تمامی این موضوعات یا موقعیت هایی که در هر نقطه از دنیا ممکن است متفاوت باشد آماده کنند و لذا شاید مهارت شنیداری شما آنگونه که باید قادر به درک صحبت یا گفتار زبان انگلیسی نیست.

چگونه بر این دشواری‌ها در لیسنینگ انگلیسی چیره شویم؟

اولین و بهترین ترفند برای تقویت listening یا مهارت شنیداری انگلیسی

حال باید ببینیم با توجه به دشواری های فوق در خصوص درک گفتار انگلیسی یا به عبارتی درک شنیداری، چه باید کرد؟

بهترین راه برای بهبود و تقویت listening زیاد گوش کردن به این زبان است. هیچ راهی ندارید جز اینکه ساعتها به گفتگو و صحبت های انگلیسی زبانان در تلویزیون، رادیو ، فیلم ، پادکست و غیره گوش دهید. خوب باید این را اضافه کنیم که برای انتخاب این منابع گفتاری انگلیسی حق انتخاب دارید. قاعدتاً باید منبعی را انتخاب کنید که برایتان کسل کننده نباشد چراکه همین به دشواری مسیر تقویت این مهارت اضافه میکند و دیر یا زود موجب خستگی و دلزدگی شما میگردد.

چند ترفند رایج برای تقویت listening زبان انگلیسی

حجم یا زمان تمرین کردن و گوش دادن به منابع و گفتار انگلیسی حائز اهمیت است اما نباید از اهمیت کیفیت تمرین خود غافل شوید. در اینجا راههایی برای تمرین به نحو احسن را به شما معرفی میکنیم:

– تمرین listening به صورت تعاملی!

این روش بهترین روش تمرین برای تقویت مهارت شنیداری است. تمرین گوش دادن بصورت تعاملی یعنی اینکه بجای اینکه تنها به یکسری فیلم و برنامه تلویزیونی و رادیویی که شاید قبلاً ضبط شده اند یا حتی بجای اینکه تنها به پادکست ها گوش دهید، بهتر است این مهارت را ضمن مکالمه با فردی دیگر به زبان انگلیسی تقویت کنید. اینگونه حتماً بهتر و و با دقت بیشتری به گفتارها و جملات انگلیسی گوش میکنید و در لحظه همچنین به اینکه چه پاسخی دهید نیز فکر میکنید و این نمونه ای از یک تمرین مناسب و طبیعی تر برای تقویت این مهارت است.

– همواره به یک منبع، موضوع یا سبک خاص برای گوش کردن و تمرین اکتفا نکنید.

یعنی تنها به اخبار گوش ندهید، یا تنها به سراغ یک سریال یا مثلاً تنها سریالهای کمدی انگلیسی زبان نروید. تا میتوانید خود را در معرض موضوعات و موقعیت های مختلف این زبان قرار دهید.

– با دقت گوش کنید!

بعنوان یک تمرین واقعی با دقت گوش دهید نه اینکه تنها به هنگام گوش دادن به این منابع خود را بیازمایید که چه مقدار از آنچه شنیدید را متوجه شدید!

– استفاده از زیرنویس انگلیسی بجای زیرنویس فارسی

برای تمرین و تقویت listening از طریق تماشای فیلم های انگلیسی زبان، در صورت تمایل به استفاده از زیرنویس از زیرنویس لاتین و انگلیسی استفاده کنید نه زیرنویس فارسی. استفاده از زیرنویس فارسی ذهن و مغز شما را درگیر زبان مادری شما نگه میدارد.

زیرنویس انگلیسی نه تنها شما را از زیرنویس فارسی برای درک بهتر فیلم بی نیاز میکند بلکه ضمن کمک به تقویت توانایی درک شنیداری، شما را با صدا و تلفظ کلماتی که شاید تابحال تنها دیکته آنها را دیده بودید آشنا میسازد و بدین ترتیب میتوانید تلفظ صحیح آنها را نیز در یک موقعیت طبیعی از یک انگلیسی زبان بشنوید.

۵ راه و ترفند برتر برای تقویت مهارت listening انگلیسی

پنج ترفند و روش زیر به ترتیب بعنوان بهترین راهها و توصیه های تقویت این مهارت برای تمامی زبان آموزان شناخته شده اند:
(راههای مشابهی که برای ما ایرانیان عملی تر است داخل پرانتز آمده است)

۱- سعی کنید در یک محیط کاملاً انگلیسی زبان زندگی و کار کنید! (این مورد برای افراد بسیاری بویژه ما آسیایی ها، امکان پذیر نیست ولی میتوان آن را بدین شکل عملی کرد که سعی کنید در هر کاری که دارید به نحوی خود را با منابع انگلیسی مرتبط مأنوس نمایید که روش‌های مختلفی را از استفاده از  مشاهده فیلمهای آموزشی، مستندهای تلویزیونی و اخبار حول صنعت و کسب و کار خود گرفته تا سعی در ارتباط با انگلیسی زبانان این حوزه می‌توان در نظر داشت.)

۲- به ورزش، تفریح یا فعالیتهای مشابه با افراد انگلیسی زبان بپردازید. (خوب به عنوان یک زبان آموز ایرانی یا آسیایی بندرت چنین چیزی امکان‌پذیر است، لذا بهتر است از آشنایان و دوستانی که قبلاً در کشوری انگلیسی زبان زندگی میکرده اند یا حداقل دوستانی که از دانش خوبی از زبان انگلیسی برخوردارند کمک بخواهید تا ضمن صحبت به زبان انگلیسی همواره خود را در معرض گفت و شنود به انگلیسی نگاه دارید)

۳- از برترین و مسلط‌ترین مربیان و تا حدممکن مربیان انگلیسی زبان (Native) بهره ببرید و در صورت امکان هفته ای یکبار با آنها کلاس یا جلسه خصوصی مکالمه بردارید.

۴- فیلمها، برنامه های تلویزیونی، مستند و سایر ویدئوهای انگلیسی زبان را مشاهده کنید. (با زیرنویس انگلیسی یا کلاً بدون زیرنویس)

۵- به پادکستهای مختلف بویژه پادکستهایی که در حوزه موضوعات مورد علاقه شما میباشند گوش دهید.

پیشنهاد(توصیه)های بسیاری درباره تقویت مهارت شنیداری(Listening) آیلتس و تافل یا زبان انگلیسی در بخش فارسی و انگلیسی اینترنت به چشم میخورد که برخی از آن ها بدست کارشناسان و بهترین مدرسهای این زمینه آموزشی نوشته شده است.  چالش(مشکل) اصلی در زمینه بهبود(تقویت) مهارت لیسنینگ پیش از همه آنست که در این مهارت واروی(برخلاف) مهارت های اسپیکینگ(speaking) و رایتینگ(writing) نمیتوان در کوتاه مدت، در کمتر از 2 هفته یا 1 ماه، انتظار پیشرفت چشمگیری داشت که این نکته به ماهیت یادگیری و فرایند آن (1) پیشرفت در مهارت گوش کردن، (2) دریافتن یا فهم و درک تک تک واژگان با گویش یا تلفظ درست آن ها و (3) درک کلی متن شنیداری(listening passage) و (4) همسو کردن آن با پرسش های لیسنینگ و در پایان (5)یافتن پاسخ درست باز میگردد.

همچنین پیشنهاد میکنیم توضیحات ضبط شده مهندس ابوالقاسمی با نمر 8.5 لیسنینگ آیلتس را در اینجا بشنوید:

برنامه ریزی مرحله به مرحله برای تقویت مهارت Listening آیلتس(رادیو ielts2)

با اینهمه آنچه میتوان در بازده های کوتاه و بلند زمانی انجام داد را در زیر پهرست میکینم که این شیوه آمیزه ای از پیشنهادهای سودمند مدرسهای ایرانی و مدرس های انگلیسی زبان سراسر جهان در زمینه افزایش مهارت لیسنینگ برای بالا بردن نمره آیلتس وافزایش مهارت لیسنینگ برای اهداف دیگر(زندگی در کشورهای انگلیسی زبان، مسافرت، کار و بازرگانی و همانند اینها)  می باشد:

1.  با تلفظ بومی و لهجه بریتیش/آمریکایی آشنا شوید: شاید کلیدی(مهم)ترین عامل در بالا بردن سطح لیسنینگ(listening) بالا بردن میزان آشنایی با گویش (تلفظ)واژگان زبا ن انگلیسی و لهجه انگلیسی زبان ها میباشد. بسیاری از زبان آموزان از لیسنینگ های آیلتس و تافل باز میمانند چرا که از پایه با تلفظ و گویش نادرست واژگان یا بدون هیچگونه آموزشی در این زمینه پیش رفته اند و پس از چند ماه در میابند صد ها یا هزاران ساعت آموزشی خود را هدر داده اند و دچار سرخوردگی میشوند  و ناگزیرند یا گرفتن مدرک را رها کنند یا کار را از خانه نخست آغاز کنند.

از این رو همیشه کوشش کنید واژه هایی که میشنوید را بهمراه گویش(pronunciation) درست آن ها یاد بگیرید وگرنه سطح لیسنینگ شما بهبود چندانی نخواهد یافت. شاید بهتر باشد آموختن گویش و تلفظ بهمراه آموختن هر دو گویش آمریکایی و بریتیش (British and American) انجام شود تا در رویارویی و برخورد با گونه های مختلف تلفظ ها دچار گمراهی و مشکل نشوید. پیشنهاد میشود از ” talking dictionary” که ویژه گویش هستند بهره بگیرید ولی فراموش نکنید هرگز از دیکشنری یا فرهنگ واژگان غیر استاندارد استفاده نکنید چرا که بازدهی منفی و تاثیری وارو برای شما خواهد داشت.

همچنین میزان آشنایی زبان آموز با تلفظ واژگان به میزان تماس و تمرین شما در روز بستگی دارد و هرچقدر زمان بیشتری را صرف تمرین و آموختن کنید، بازده بالاتری خواهید داشت. تمرین، آموختن و بالا بردن سطح لیسنینگ شما باید بخشی از برنامه روزانه شما برای دوره ای بلند باشد نه یک برنامه فوق فشرده چند ماهه. ممکن است با چنین برنامه هایی بتوانید به یک نمره خاص از آیلتس یا تافل دست پیدا کنید ولی 100% در محیط انگلیسی زبان با چالش های بزرگی روبرو میشوید و باید با پرداختن هزینه های مالی و زمانی بسیار بیشتر همان راه را در دنیایی بیگانه طی کنید.

2. اندوخته واژگان یا “دامنه لغات” خود را افزایش دهید. برای یک لیسنینگ قوی و حرفه ای نیازمند دانستن چندین هزار واژه پایه زبان انگلیسی میباشید(میان 5 تا 10 هزار واژه کلیدی!). پیش از این درباره اندوخته واژگان زبان انگلیسی و شیوه های بهبود و تقویت آن ها گفتیم و پیشنهاد میکنم حتما به نوشته هایی که در این زمینه در همین برگه دسترس هستند نگاهی بیاندازید. پیشنهاد میکنیم کار را با نرم افزار نارسیس، کتابهای لغتی که در آخر این نوشته پهرست شده اند و یا پهرست واژگان آکادمیک یا 3000 پرکاربردترین واژگان انگلیسی و همانند این ها آغاز کنید. تمامی این ها هم در اینترنت و هم در بازارچه های کتاب در دسترس هستند.

برای آشنایی با مورد های 1 و 2 که در بالا گفتیم راهکارهایی وجود دارد که آن ها را در پایین پهرست میکنیم. توجه کنید این راهکارها ویژه زبان آموزانی در سطح پیش از پیشرفته و پیشرفته تا سطح آیلتس و تافل است:

1. کمک گرفتن از مدرسهای ماهر و حرفه ای حوزه آیلتس، تافل یا زبان انگلیسی: شاید هیچ چیز مثل کار کردن با یک مدرس حرفه ای نتواند سطح یک زبان آموز تشنه آموختن را بالا ببرد. شوربختانه این مدرس ها پرشمار نیستند، کمک گرفتن از آن ها نیازمند پرداخت هزینه است(که بسیاری از آن رویگردان هستند!) و ممکن است در دسترس همه زبان آموزان نباشند. منظور از “مدرس حرفه ای آیلتس/تافل”، 20 نفر نخست در این حوزه آموزشی با بیش از 5 سال تجربه کاری و مدرک تحصیلی از کشورهای انگیلسی زبان است.

2. دیدن فیلم، مستند و سریال به زبان انگلیسی: این روش نیز برای بسیاری از زبان آموزان به ویژه کسانی که زمان بلندتری در دسترس دارند میتواند بسیار سودمند و مفید باشد. در این زمینه نیز پیش از این نوشته ایم که پیشنهاد میکنیم نگاهی به آن ها بیاندازید. بهترین راه این است که فیلم، سریال به ویژه مستند هایی که به آن ها علاقه دارید و همیشه بعنوان یک فعالیت زمان های آزاد خود پیش از آمادگی برای زبان نیز به آن ها میپرداختید را انتخاب کنید و چندین بار آن ها را بازبینی کنید و کوشش کنید واژگان تازه آن ها را بیرون کشیده و با کمک یک فرهنگ واژگان برابر(معنی) و نمونه(مثال) هایی از آن را جداگانه یادداشت کنید. پس از چندی به یک بایگانی چشمگیر چند صد واژه ای دسترسی خواهید داشت که از هر کدام یک خاطره دیداری/شنیداری(تصویری/صوتی) دارید و از سوی دیگر آشنایی شما با تلفظ بومی و شیوه گفتگوی دانشگاهی و آکادمیک هم بسیار بهبود(ارتقاء) یافته است.

بجز سریال هایی که در بسیاری وبسایت ها یا شبکه های ماهواره ای در دسترس هستند میتوانید مجموعه فیلم های آموزشی سری کتاب های آموزشی ترمیک موسسه ها مثل TopNoch، Four Corners، American English Files، Interchange، TouchStone، Headway، CuttingEdge و همانند این ها را تهیه کنید. اگر بازارچه های کتاب در روبروی دانشگاه تهران بروید میتوانید بسیاری از این ویدئوهای خوب آموزشی را با هزینه ای مناسب تهیه کنید. با اینهمه، هیچ چیزی را پیش از تحقیق و بررسی در اینترنت، نخرید و کوشش کنید بهترین ها و نام هایی که از سوی دیگران پیشنهاد شده را خریداری کنید. گرچه شاید هیچ چیز مثل دیدن فیلم و سریال نتواند به بالا بردن سطح زبان انگلیسی کمک کند ولی شوربختانه این شیوه برای زبان آموزانی که سطح آن ها پایین تر است کاربرد چندانی ندارد.

3. شرکت در کلاس های ترمیک یا کتاب های آموزشی پایه: اگر سطح شما خیلی پایین است بهتر است یا در یک دوره موسسهی شرکت کنید یا از نرم افزارهای آموزشی در این زمینه بهره بگیرید. این نرم افزارها را میتوانید با جستجو در اینترنت پیدا و خریداری کنید. همچنین کتابها داستان بسیاری بهمراه سی دی های آن ها در دسترس است که اگر به اندازه کافی پیگیر و سختکوش باشید میتوانند برای شما بسیار سودمند باشند. با اینهمه بدون کمک گرفتن از هیچ مدرس و کلاسی بخت چندانی برای فراگیری لیسنینگ را نخواهید داشت؛ اگر هم پیش از این کلاس هایی را آزموده اید ولی از شیوه کار خرسند نبوده اید میتوانید این کتاب ها را که تنها مربوط به بخش لیسنینگ هستند را دانلود یا خریداری کرده و تمرین کنید.

3. گوش کردن به فایل های شنیداری(Listening) آموزشی که در اینترنت میتوان یافت(پادکست): یکی دیگر از راه های افزایش مهارت در لیسنینگ گوش کردن به فایل های آموزشی در حوزه های گوناگونی است که از سوی برخی وبسایت ها در دسترس علاقمندان و زبان آموزان سراسر جهان قرار داده میشود. از این میان به ویژه پادکست ها هواداران بسیاری دارند و میتوانند در بالا بردن سطح لیسنینگ زبان آموزان نقش بزرگی داشته باشند.

دریافت(دانلود) پادکست

https://www.eslpod.com/website/index_new.html

https://www.listen-to-english.com/

https://britishenglishcoach.com/25-bbc-podcasts-for-advanced-english-learners/

https://www.bbc.co.uk/podcasts

همانطور که احتمالا میدانید وبسایت هایی همچون VOA و BBC بخش هایی دربرگیرنده فایل های آموزشی شنیداری دارند که میتواند منابع بسیار خوبی برای شما باشند. به هر حال از این منابع زمانی بهره بگیرید که زمان درازی، برای مثال بالای 1 سال، برای برگزاری تا آزمون دارید:

VOA

https://learningenglish.voanews.com/

CNN

https://www.cnn.com/US/studentnews/quick.guide/archive/

BBC

https://www.bbc.co.uk/worldservice/learningenglish/081222_download.shtml

4. گوش کردن به موسیقی: شاید هرگز این راه را امتحان نکرده باشید و به آن فکر هم نکرده باشید ولی اگر در سطح پیشرفته زبان انگلیسی هستید یا برای آزمون های آیلتس/تافل در دراز مدت آمده میشوید، میتوانید از موسیقی های غربی که گوش میکنید برای تقویت لیسنینگ خود بهره بگیرید. برای این کار آهنگ هایی که بیش از همه دوست دارید را انتخاب کنید و بدنبال متن نوشتاری آن ها در اینترنت باشید. کوشش کنید آن ها را پرینت کرده و بدنبال معنی واژه ها و عبارت هایی که نمیدانید باشید. این شیوه با دشواری های بسیاری همراه است چرا که بسیار از ترانه ها دربرگیرنده ساختارها، دستور زبان و واژه ها، گویش و اصطلاح های دشواری هستند که درک و فهم آن ها حتی برای مدرس های زبان نیز نیز چندان ساده نیست. با اینهمه کسانی که ساعت های بیشماری به موسیقی های غربی گوش میکنند میتوانند از این شیوه برای ارتباط با دنیای انگلیسی زبان و آشنایی با برخی واژه ها بهره بگیرند.

پهرستی از پایگاه متن ترانه های غربی

www.azlyrics.com/

www.lyrics.com/

www.metrolyrics.com/

همچنین برخی از دست اندرکاران تهیه مواد آموزشی در زمینه آموزش زبان انگلیسی به دسته بندی برخی موسیقی ها در رده های گوناگون(Basic, Intermediate, Advanced) پرداخته و برای هر دسته یک سری فایل شنیداری بهمراه متن و نوشتار ترانه های آن ها فراهم کرده که میتواند روند یادگیری را بسیار بهبود بخشد. در این روش تنها به موسیقی ها و ترانه هایی خواهید پرداخت که در سطح خود شماست و از هدر رفتن زمان و نیروی فراوان و همچنین سرخوردگی و نتیجه نگرفتن پیشگیری خواهید کرد.  در این راستا یا به بازارچه های کتاب و نرم افزار میدان انقلاب تهران بروید یا در اینترنت جستجو کنید.

5. سخنرانی های دانشگاه های برتر جهان: چندی پس از همه گیر شدن یوتیوب و دیگر وبسایت های اشتراک گذاری ویدئدو، برخی از نام آشنا(معروف) ترین دانشگاه های جهان اقدام به باز کردن کانالی برای خود در این وبسایت ها کرده و برخی از کلاس های درس خود را در دسترس دانشجوهای سراسر جهان قرار دادند که برگی تازه در زمینه آموزش و دانش پژوهی بود. از این زمان دیگر تجربه درون کلاس دانشگاه هایی همچون هاروارد، برکلی، آکسفرد، کمبریج و دیگر دانشگاه های آمریکایی و انگلیسی که رتبه های یک رقمی پهرست برترین دانشگاه های جهان را از آن خود کرده اند، برای دانشجویان کشورهای روبه پیشرفت(در حال توسعه) یا دانشجویانی از خانواده های تنگدست یک رویا نبود.

در راستای تقویت لیسنینگ زبان انگلیسی و بالا بردن سطح این مهارت همچنین میتوانید بایگانی ارزشمند سخنرانی های مدرسهای تراز اول جهان را دریافت(دانلود) و بازبینی و مرور نمایید. این رویکرد هم برای متقاضیان آیلتس و هم برای متقاضیان تافل ارزشمند و کلیدی است. هر دوی این گروه ها در بخش هایی از آزمون خود با سخنرانی(lecture) های مدرسهای دانشگاه یا لیسنینگ هایی اینچنینی، به ویژه در تافل، روبرو میشوند و این شیوه میتواند در آشنایی آن ها با سخنرانی های دانشگاهی، واژگان غیر تخصصی این حوزه ها و لهجه مدرس ها(بریتیش و امریکن) بسیار مناسب باشد.

در زیر برخی از این وبگاه ها را پهرست میکنیم ولی بیاد داشته باشید با اندکی جستجو میتواند بسیار بیش از این بیابید:

فایل های دیداری/شنیداری(ویدئو آدیو) دانشگاه هاروارد

https://www.harvard.edu/itunes

فایل های دیداری/شنیداری(ویدئو آدیو/صوتی تصویری) دانشگاه برکلی

https://berkeley.edu/multimedia/

فایل های دیداری/شنیداری(ویدئو آدیو/صوتی تصویری) دانشگاه آکسفرد

https://podcasts.ox.ac.uk/

فایل های دیداری/شنیداری(ویدئو آدیو/صوتی تصویری) دانشگاه کمبریج

https://www.cam.ac.uk/video-and-audio

پایگاه های دربرگیرنده فایل های دیداری شنیداری دانشگاه های برتر جهان

سخنرانی های دانشگاه های برتر جهان و فایل های دیداری/شنیداری مربوط به آن

https://www.openculture.com/freeonlinecourses